ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMALARINDA FİZİK TEDAVİ

ÖÇB'de İyileşmenin aşamalarına göre FAZ 1 , FAZ 2 , FAZ 3 Fizik Tedavi Uygulamaları

Ön çapraz bağ yaralanması tedavisi temel olarak progressive overload dediğimiz ilerleyici aşırı yüklenme ile ayarlanır. Ancak bu yüklenmeye hangi dokunun ne zaman hazır olduğuna ise bazı vücut yanıtları ile karar verilir. İlk 2-3. Hafta doku cerrahi iyileşmesini henüz tamamlamaya başlar. Doku ve çevresindeki ödem azalır, kesilen kılcal damarlar onarılır veya yenisi oluşturulur, sinirsel yapılar iyileşir. Organ bütünlüğünü yeniden kazanır. İlk 3 haftalık dönemde Faz 1 programı uygulanır. Ödem kontrolü için elektroterapi uygulamaları, bandaj uygulamaları, buz uygulamaları yapılır. Bandaj aşağıdan sıkı yukarıdan gevşek olacak şekilde sarılır. Buz ise 10ar dakikalık periyotlar ile gün içinde 5 6 kez uygulanır. Bacak elevasyon ile ödem kontrolü için dizden itibaren kalp seviyesinin üstünde kalması istenir, . Ancak vücudumuzun diğer kısımları sağlam olduğu için kol ve gövde kaslarına güçlendirme egzersizleri uygulanmalıdır. Solunum rehabilitasyonu yapılmalıdır. Ameliyatlı diz çevresine ise izometrik egzersizler, kalça ve ayakbileği için eklem açıklığı egzersizleri yapılmalıdır. 3 haftanın sonunda dikişlerimiz alınmış ve hekiminiz de onay vermişse bacağınıza parsiyel yük aktarma yapılır. Ayakta dururken önce vücut ağırlığınızın %10, 20, 30, 50 şeklinde haftalar ilerledikçe verilen ağırlık miktarı arttırılır. Bu dizinizde ağrı, ödem oluşmaması durumunda kademeli olarak arttırılır. Diziniz için hedeflenen açılarda eklem açıklığı egzersizlerine başlanır bu da yaklaşık 140 derece bükülebilen dizimiz için 30 dereceden başlanarak yine dizinizde ödem ve ağrı oluşmaması kaydıyla kademeli olarak arttırılır. Terminal ekstansiyon, hareketsizlik kaynaklı ilk atrofiye uğrayan kasımız olan quadriceps kasının vastus obliqus isimli parçasını çalıştırır. İlk etapta bu hareket programa eklenir. Bununla birlikte elektroterapi ile kuvvetlendirme programı, NEH, izometrik egzersizler ve Faz 1 programına devam edilir. Bacağa yük aktarma ile artık Faz 2 programına geçmiş oluruz.

Faz 2 programı dokunun bütünlüğünün sağlandığı ve yüklenmeler ile hayatı devam ettirecek fonksiyonlarının geri kazandırılması hedeflenen evredir. Bunu dizimiz için katlanıp açılma, yürümeye yardımcı olma, lavabo ihtiyacını giderecek kadar bizi hareket ettirme olarak tanımlayabiliriz. Faz 2 nin sonlarına doğru sandalye squat hareketi eklenir. Leg extansion hareketinden uzak durulur. Hâlâ koşma, uzun süre ayakta durmaya izin verilmez. Yardımsız ayakkabı giyilmez. Diz tamamen katlanmaz.

Faz 3 aşaması ise yaşamsal fonksiyonların dışında atletik yeteneklerin geri getirilmeye çalışıldığı aşamadır. Yani koşma, sportif aktivite gerçekleştirme, yapıyorsa fiziksel güç harcadığı işine dönme gibi. Bu dönemde 2 bacağın birbirine olan kuvvet oranı taburculuk kriterini oluşturur. Yani ameliyatlı bacak sağlam bacağın en az %90 kadarı kuvvetliyse hasta spora veya işine yönlendirilip taburcu edilir. Yapılan egzersizlere denge eğitimi, pliometrik (patlayıcı tarz eğitimler, sonlara doğru) egzersizler, fonksiyonel eğitimler, spora veya işe özgü eğitimlere yer verilir. Bunlar su içi eğitimler, saha eğitimleri, robotik eğitimler, sanal gerçeklik eğitimleri olarak çeşitlendirilebilir. Faz 3 tamamlandıktan sonra ise sportif eğitimlere geçilir. Burada hastamız dilerse antrenör dilerse fizyoterapist dilerse her ikisi ile de çalışmalarına devam edebilir. Kısa bir hatırlatma. 1 yıl boyunca taburculuk kriterlerini sağlamadan sahaya dönen  futbolcuların, tekrardan sakatlanma riski %95; bir yıl devam edip taburculuk kriterini sağlayıp spora dönen futbolcuların ise %65 tir. 2. Kısım çok daha iyimser olsa da her iki oran da çok yüksektir. Bu yüzden hastamızın yeniden yaralanmamaya büyük özen göstermesi gerekir. Şöyle bir durum da söz konusu. Bu araştırmaya katılan kişiler profesyonel futbolcu. Yani normal bir insandan en az 2 kat fazla kas kuvvetine sahipler ve bu halde bile yarısından daha azı iyileşmeyi başarıyor. Daha önceden sadece haftada bir halı sahada oynayan hastalarımız 12 haftanın sonunda kendilerini Galatasaray'ın alt yapısında görmek istiyorlar. Üzülüyoruz.

Daha fazla bilgi almak için evdefiziktedaviizmir.com sayfamızı ya da instagram adresimiz @fizyoterapistvarol sayfamızı ziyaret edebilir,

0554 188 40 85 nolu telefondan ulaşabilirsiniz.